Aronia czarnoowocowa: ile zjeść dziennie?

Aronia ma 74-83% wody i ok. 10% cukrów, a w suchej masie owocu dominują związki polifenolowe: ciemnoczerwone barwniki antocyjanowe (podobnie jak w czerwonym winie), katechiny i ich polimery – taniny i kwasy fenolowe.

Korzyści zdrowotne z jedzenia tych owoców wynikają z bogatego składu chemicznego i są wielokierunkowe. Bioaktywne związki aronii obniżają ciśnienie tętnicze, poziom cukru we krwi, działają antyagregacyjnie na płytki krwi oraz przeciwzapalnie.

Ile zjeść aronii? Nie ma co do tego żadnych rekomendacji ze strony autorytetów żywieniowych czy medycznych. Wiadomo natomiast, że mieszkańcy krajów Północy zawsze jedli dużo owoców jagodowych, zwłaszcza w sezonie letnim. Amerykanie jedzą bardzo różne ilości owoców: od 50 g kwaśnych żurawin do 280 g arbuza. Można oszacować, że spożycie świeżej aronii byłoby zbliżone do 50 g. Jednak te pół filiżanki aronii czy borówki amerykańskiej dostarcza tyle samo antyoksydantów co polecane 5 porcji owoców i warzyw. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) nie wydała oświadczenia żywieniowego sugerującego korzyści zdrowotne z określonej porcji owoców aronii, czy dawki ekstraktu.

Liczne badania na zwierzętach pokazały, że aronia nie jest toksyczna, nawet spożyta w bardzo dużych ilościach. Rekord w badaniach na ludziach pobito w 2004 roku kiedy badając przyswajalność antocyjanin podano zdrowym ochotnikom po 20 g czarnego proszku – ekstraktu z owoców aronii. Uczestnicy pozostali w dobrym zdrowiu. W badaniach klinicznych prowadzonych przez polskie uczelnie medyczne podawano 85-100 mg ekstraktu z owoców aronii w kapsułkach trzy razy dziennie przez 6 tygodni. Pacjentami były osoby po zawale serca lub z tzw. syndromem metabolicznym (podwyższone ciśnienie, otyłość, cukrzyca). Korzystne zmiany w parametrach biochemicznych krwi obserwowano też przy regularnym piciu soku z aronii w ilości 150-250 ml dziennie. Sok z aronii podawano sportowcom, ale jego regularne spożycie można polecać wszystkim, w każdym wieku.

Niestety, z powodu dużej ilości tanin sok z aronii jest cierpki i nie wszystkim smakuje. Obawiano się nawet, że taniny i inne związki polifenolowe mogą wiązać żelazo, obniżając jego wchłanianie. Okazało się jednak, że taniny tworzą kompleksy z białkami błony śluzowej i nie przeszkadzają we wchłanianu żelaza, ani innych pierwiastków.

Praktyczna rada: soku z aronii nie należy pić na pusty żołądek, ani popijać nim leków. Leki popijamy wodą! Nieprzyjemne, a nawet toksyczne efekty mogą wystąpić zwłaszcza po wypiciu soku z grejfruta, przed czym ostrzegają lekarze. Duże ilości soku z aronii, a zwłaszcza ekstraktu aroniowego, nie powinny być stosowane jednocześnie z lekami obniżającymi ciśnienie, antyagregacyjnymi (warfaryna) czy antybiotykami.

Bardzo wartościowym produktem są liofilizowane owoce, bowiem oprócz związków polifenolowych dostarczają też błonnika, którego w typowej polskiej diecie mamy za mało. Aronia zawiera zarówno błonnik nierozpuszczalny (celuloza) jak i rozpuszczalny (pektyny), co zapewnia prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Liofilizowane jagody aronii zachowują wszystkie cenne skladniki bo liofilizacja to suszenie sublimacyjne, w niskiej temperaturze. Tak suszona aronia szybko wchłania wodę, można z niej zrobić herbatkę owocową, dodać do koktajli mlecznych, zmiksować z innymi owocami (modne smooties).

Wkrótce zbiory tegorocznych owoców. Upalne lato powoduje, że owoce będą wyjątkowo smaczne, słodkie i bogate w antocyjany. Owoce aronii można zamrozić w szufladach domowej zamrażarki nasypując je do woreczków z folii. Zyskujemy świetny deser, bogaty w antyoksydanty, ceniony zwłaszcza w zimie. Bardzo lubiany i orzeźwiający jest np. sok aroniowy z jabłkowym(1:1) lub wiśniowym.

W Polsce mamy największe na świecie uprawy aronii czarnoowocowej, corocznie w zbieramy 40-50 tys. ton owoców. Wysokiej jakości owoce zbierane kombajnem daje zwłaszcza odmiana Nero/ Eggert. Owoce z plantacji w większości są przerabiane na sok w kilku dużych zakładach przetwórczych, skąd koncentrat soku jest wysyłany w świat.

Aronia to nasz narodowy skarb dla zdrowia. Nie możemy dopuścić aby zaorano plantacje z powodu niskich cen owoców w skupie!

Ile aronii dziennie? Pół filiżanki owoców = filiżanka soku = łyżka stołowa płynnego koncentratu soku = ekstrakt w proszku w kapsułkach wg zaleceń producenta suplementu diety.