Cebula

Cebula to niepozorne warzywo o silnych właściwościach prozdrowotnych. Dzięki zawartym witaminom i antyoksydantom stanowi receptę na długowieczność. Występuje w każdej polskiej kuchni. Nadaje potrawom niepowtarzalny aromat i niecodzienny smak. Podczas krojenia uroniła niejedną łzę. Szczególnie podczas zimowej aury, warto wykorzystać ją w celu podniesienia naszej odporności.

Dzięki sporej zawartości antyoksydantów i olejkom lotnym działa przeciwzapalnie i antybakteryjnie – wspomaga układ odpornościowy i jest naturalnym remedium przeciw infekcjom. Na targowiskach można spotkać kilka rodzajów tego warzywa. Cebula zwykła ma najostrzejszy smak. Jej wnętrze jest białe, a zabarwienie łuski brązowe. Jest najpopularniejsza i ma najsilniejsze właściwości odżywcze i zdrowotne. Cebula dymka to małe cebulki w pęczkach o łagodnym smaku. Możemy również dostać cebulę szalotkę, czyli czosnek askaloński, jest mniejsza od zwykłej cebuli, łagodniejsza w smaku i ma charakterystyczny różowy kolor po obraniu z wierzchniej warstwy skórki. Cebula czerwona ma czerwony kolor, biało-fioletowe wnętrze, jest delikatniejsza w smaku i wyraźnie subtelniejsza.

Cebula to bogate źródło antyutleniaczy. Zawiera aż 7,4 mg witaminy C, która wzmacnia nasz system immunologiczny oraz walczy z nadmiarem wolnych rodników. Jest kopalnią witamin: A, E, K oraz z grupy B. Znajdziemy także spore ilości soli mineralnych: potasu, fosforu, wapnia, magnezu, sodu, żelaza i cynku. Charakterystyczny zapach zawdzięcza siarczkom – olejkom eterycznym, które uwalniają się podczas krojenia. Olejek eteryczny zawiera specyficzne związki siarki oraz fitoncydy o właściwościach bakteriobójczych. Dzięki sporej zawartości błonnika wspomaga metabolizm i stymuluje pracę układu trawiennego. Odmładzający bioflawonoid – kwercetyna hamuje wydzielanie histaminy, zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych i zapobiega powstaniu zakrzepów krwi. Zawiera także inulinę, czyli rozpuszczalny błonnik, który dobroczynnie działa na florę bakteryjną jelit i wspomagająco na metabolizm. Możemy ją spożywać bez obaw o naszą figurę. Jest niskokaloryczna – 100 g tego warzywa zawiera jedynie 40 kcal.

Dzięki zawartości fitoncydów (substancji lotnych) cebula wykazuje silne działanie bakteriobójcze – niszczy bakterie oporne nawet na działanie antybiotyków, w tym gronkowca złośliwego oraz bakterie z rodziny E. Coli i Salmonella. Zawarte w cebuli olejki eteryczne rozpuszczają zalegającą w gardle i oskrzenie lach wydzielinę, co ułatwia odksztuszanie. Wdychanie zapachu posiekanej, surowej cebuli pomaga udrożnić drogi oddechowe. Już nasze babcie przygotowywały syrop z surowej cebuli, aby wzmocnić naszą odporność szczególnie w dolegliwościach górnych dróg oddechowych. Do sporządzenia syropu potrzebujemy dwie drobno posiekane cebule, które wkładamy do słoiczka i zasypujemy dwiema łyżkami cukru. Cukier warto zamienić na miód pszczeli, który dodatkowo działa przeciwzapalnie i spotęguje działanie syropu. Zakręcony słoik odstawiamy na kilka godzin. Gdy cebula puści sok należy pić 2–3 razy dziennie po jednej łyżce. Po kuracji antybiotykowej warto do każdego dania dodawać porcję cebuli, dzięki czemu osłabiony po kuracji organizm szybciej się zregeneruje i odzyska siły witalne.

Dzięki dużej zwartości błonnika cebula wspomaga układ trawienny, zapobiega zaparciom i dolegliwościom żołądkowo -jelitowym. Pobudza apetyt i przyśpiesza wydzielanie się soków trawiennych. Związki siarki pomagają oczyszczać nasz organizm z toksyn i zbędnych produktów przemiany materii. Zawartość pierwiastków o zasadowym charakterze przywraca równowagę kwasowo- zasadową organizmu. Działanie przeciwcukrzycowe cebula zawdzięcza hormonowi roślinnemu – glukokininie, który zmniejsza poziom cukru we krwi, zapobiega rozwojowi cukrzycy u osób z grup ryzyka, a nawet pozwala zmniejszyć dawkę przyjmowanej insuliny.

Cebula ma silne działanie przeciwzakrzepowe. Dzięki obecności salicylanów zapobiega nadmiernemu zlepianiu się płytek krwi, rozrzedza krew i ułatwia rozpuszczanie się już powstałych skrzepów krwi. Zapobiega niekorzystnemu wpływowi tłuszczu zwierzęcego na układ krwionośny. Dieta wysokotłuszczowa powoduje wzrost poziomu fibrynogenu odpowiedzialnego za tworzenie się skrzepów. Składniki zawarte w cebuli rozkładają fibrynę, czyli nierozpuszczalne białko powstające w procesie krzepnięcia krwi. Kwercetyna i potas wyrównują ciśnienie tętnicze krwi i uszczelniają naczynia krwionośne, a związki siarki obniżają poziom trójglicerydów. Obniża ryzyko zachorowania na nadciśnienie, miażdżycę tętnic, a także ryzyko zawału serca czy udaru mózgu. Badania naukowców z Uniwersytetu Harvarda wykazały, że spożywanie pół cebuli każdego dnia przez okres dwóch miesięcy przyczynia się do wzrostu cholesterolu HDL nawet o 30%, a poziom cholesterolu LDL nieznacznie się obniża. Cebula zalecana jest w stanach wyczerpania, zmęczenia czy anemii.

Dzięki zawartości cynku, krzemu i siarki cebula może być stosowana w salonach piękności. Pomaga zachować piękną, zdrową cerę, lśniące włosy i mocne paznokcie. Siarka stymuluje komórki skóry do produkcji kolagenu i elastyny i pomaga walczyć z zakażeniami bakteryjnymi i grzybicznymi skory. Neutralizuje działanie wolnych rodników, spowalniając procesy starzenia się skóry. Wtarty na twarz sok z cebuli likwiduje przebarwienia, piegi i plamy na skórze. Jest skuteczną pomocą w walce z obrzękami, opuchniętymi oczami, ponieważ usuwa nadmiar wody z organizmu. Częste jedzenie cebuli sprawi, że skóra będzie promienna, odmłodzona i odzyska swój blask.

Cebula pomaga w leczeniu owrzodzeń i trudno gojących się ran na skórze: żylakach, oparzeniach czy odmrożeniach. Z cienkiej błonki znajdującej się między warstwami cebuli możemy stworzyć opatrunek antyseptyczny na ranę. Z cebuli wydziela się kwercetyna o właściwościach antyhistaminowych, rozszerzają się podskórne naczynia krwionośne, zwiększając ukrwienie tkanek i zmniejszając widoczność blizn. Ze względu na właściwości antybakteryjne cebula pomaga nastolatkom w walce z trądzikiem młodzieńczym.

Warzywo jest naturalnym środkiem przyspieszającym porost włosów. Badania wykazały, że zjadanie główki cebuli każdego dnia wyraźnie poprawia kondycję włosów, wzmacnia je i nadaje sprężystości. Zawartość siarki w lotnym olejku ogranicza przetłuszczanie się włosów. Dzięki właściwościom przeciwzapalnym, bakteriobójczym, odkażającym cebula to pierwsza pomoc podczas wakacyjnych wyjazdów – pomaga podczas użądlenia owadów: pszczoły, osy czy komara. W miejscu z odczynem zapalnym należy położyć plaster cebuli na okres 10 minut. Po tym czasie uczucie swędzenia i bólu znika. Dzięki zawartości siarki cebula neutralizuje swędzenie i zaczerwienie oraz zmniejsza opuchliznę.

Włoscy naukowy z Instytutu Mario Negri w Mediolanie podają, że jedzenie co najmniej jednej cebuli dziennie, obniża ryzyko zapadnięcia na 9 rodzajów nowotworów od 25 do nawet 80 %. Cebula hamuje rozwój komórek w nowotworach: piersi, prostaty, żołądka czy jelita grubego. Cebula zaburza komunikację komórek nowotworowych, co spowalnia ich wzrost. Zawiera także substancję czynną propylsulfid, która blokuje enzymy pobudzające rozwój komórek rakowych. Kwercetyna jest jednym z najsilniejszych antyutleniaczy. Neutralizuje działanie wolnych rodników, czyli substancji, które uszkadzają ścianki komórek, powodują starzenie się i mogą przyczyniać się do powstania komórek rakowych.

Podczas krojenia cebuli wydziela się enzym LFS, który reaguje z aminokwasami zawierającymi siarkę. Podczas reakcji przekształcają się w lotny sulfin etylu. Związek ten wydzielony do powietrza podrażnia śluzówkę oczu, co powoduje wzmożone łzawienie. Jest wiele sposobów, aby ustrzec się przed płaczem, gdy kroimy cebulę. Można: zmoczyć cebulę przed podkrojeniem, kroić warzywo pod bieżącą wodą lub przy rozgrzanej kuchence, schłodzić, żyć gumę albo użyć okularów. Warto samemu wypróbować skuteczność tych metod. Dobroczynne związki zawarte w cebuli są lepiej przyswajalne przez organizm, jeśli dodamy do warzywa odrobinę tłuszczu roślinnego – najlepiej oliwę z oliwek czy olej lniany. Do potraw z cebuli można dodawać natkę pietruszki, która odświeży oddech. Podczas obróbki termicznej cebula traci niewiele ze swoich właściwości odżywczych – można więc ją spożywać w każdej postaci. Jedzenie cebuli powinny ograniczyć osoby z chorobami układu trawiennego, wątroby, woreczka żółciowego, zaplenia jelit i nerek, bowiem cebula może wzmagać objawy zgagi.