Czy zwierzęta może boleć głowa?

Niestety jednoznaczna diagnoza jest często utrudniona z oczywistego względu, jakim są trudności w komunikacji. Lekarze weterynarii uważają, że psy – tak jak i inne zwierzęta – cierpią na wiele takich samych chorób, jak ludzie. A ponieważ niektóre z tych chorób powodują bóle głowy u ludzi, możemy podejrzewać, że psy również mogą cierpieć na to schorzenie.

Warto obserwować swojego pupila, bowiem zmiany w jego zachowaniu mogą świadczyć o bólach głowy. Pamiętajmy, że jeśli coś nas szczególnie niepokoi, a niestandardowe zachowania zaczynają się powtarzać, koniecznie należy skonsultować taką sytuację z weterynarzem. Na co szczególnie powinniśmy zwrócić uwagę?

• Fonofobia i światłowstręt – wrażliwość na dźwięk lub światło,
• mrużenie oczu,
• psy stają się cichsze niż zwykle,
• hiperreaktywność – zwierzęta reagują w przesadny sposób, gdy ich dotykasz, zwłaszcza jeśli dotykasz ich głowy lub szyi,
• psy stają się poirytowane i wystraszone,
• potrząsają głowami i trzymają je nisko, blisko ziemi. Mogą uderzać głową o ścianę, próbując zmniejszyć ciśnienie,
• ukrywanie,
• możliwe wymioty,
• apatia,
• lizanie łap (aby osłabić reakcję ośrodków nerwowych z pierwotnego źródła bólu, pies uszkadza tkanki łap, wówczas pierwszy ból staje się mniej dotkliwy),
• kulenie się, ziewanie, mrużenie oczu, odwracanie głowy, czyli tzw. zachowania pojednawcze.

Ból jest czymś subiektywnym, niezależnie od tego, czy odczuwają go ludzie, czy zwierzęta. Warte uwagi jest jednak to, że każdy gatunek zwierząt wykazuje określone zachowania (postawy, gesty, dźwięki, itp.), które mogą wskazywać na ból.

Bywa, że ból głowy jest jedynie symptomem innej, często znacznie poważniejszej choroby, która toczy się już w organizmie naszego pupila. Oczywiście nie musi to oznaczać, że Twój pies cierpi na jeden z poniższych problemów, jeśli boli go głowa. Należy jednak pamiętać, że jest na to szansa. Na co może wskazywać często pojawiający się ból głowy?

• zapalenie mózgu. Jest to obrzęk mózgu, który najczęściej jest wynikiem infekcji. Bakterie, wirusy i niektóre pierwotniaki mogą powodować zapalenie mózgu,
• ziarninowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Jest to zapalna choroba autoimmunologiczna, która atakuje centralny układ nerwowy i może być śmiertelna,
• nowotwór mózgu,
• infekcja zatok,
• jaskra,
• padaczka.

Wszystkie powyższe choroby i dolegliwości mogą powodować bóle głowy o różnym nasileniu. Jednak eksperci uważają, że psy mogą cierpieć na bóle głowy lub migreny również z innych powodów. Do najczęściej wymienianych należą:

• stres lub niepokój,
• ciągnięcie za kark,
• guzki na głowie lub szyi,
• alergie,
• zmiany hormonalne,
• długie okresy bez jedzenia,
• problemy z zębami lub kośćmi.

Weterynarz, aby postawić trafną diagnozę, może przeprowadzić kilka badań m.in. badania krwi, prześwietlenia, badania neurologiczne itp. Pamiętaj, że wszelkie dodatkowe informacje dotyczące bólów u Twojego pupila, które możesz przekazać weterynarzowi, doprowadzą do bardziej wiarygodnej diagnozy. Przed wizytą zastanów się, kiedy po raz pierwszy zauważyłeś objawy? Jak często Twój pies odczuwa bóle głowy? Czy Twój pies miał ostatnio jakieś urazy? Czasami przyczyny prowadzące do bólów głowy u psów mają podłoże środowiskowe. Jest wiele zjawisk, które mogą być potencjalnymi przyczyna mi bólu głowy u naszych pupili. Przed rozmową z lekarzem weterynarii przeanalizuj wydarzenia z ostatnich dni i zastanów się, czy twój pupil nie był narażony na hałas, długotrwały stres, zatrucie chemikaliami (np. pestycydami, którymi nawożona była trawa na podwórku, a którą zwierzę zjadło, lub pod wpływem wdychania niepożądanej substancji – farby w świeżo malowanym pomieszczeniu czy po prostu tlenku węgla gromadzącego się na skutek złej cyrkulacji powietrza w domu), powstanie mikrourazów szyjnych wskutek korzystania ze źle dopasowanej obroży (obroża zwiększa ciśnienie wewnątrzgałkowe oka) lub częstego zjawiska ciągnięcia smyczy przez psa podczas spaceru. Ważną kwestią są też urazy mechaniczne jak np. przypadkowe uderzenie w twardą powierzchnię głową, przegrzanie lub udar po zbyt intensywnym wystawieniu na słońce. Należy również zwrócić uwagę na choroby zębów i dziąseł oraz stan zapalny w jamie ustnej. Musisz więc dowiedzieć się, który z tych czynników jest odpowiedzialny za ból głowy i go wyeliminować.

O ile w przypadku bólu kończyn, który może objawiać się kłopotami z poruszaniem, jesteśmy w stanie zauważyć, że nasz pies cierpi, w przypadku bólu głowy nie jest to takie proste. Naukowcy zauważyli jednak, że u psów, u których zdiagnozowano guzy mózgu lub zapalenie mózgu, można zaobserwować wysokie tętno, które może być oznaką bólu fizycznego. Tym bardziej że w takich przypadkach podawanie środków przeciwbólowych obniża tętno psa, a efektem tego jest również zmniejszenie oznak fizycznego cierpienia.

Niestety, nie wszystkie psy mogą dawać wyraźne sygnały, że odczuwają ból głowy. Zwierzęta – zwłaszcza te domowe – instynktownie próbują maskować ból i objawy choroby, aby nie okazywać słabości. Jest to pewnego rodzaju instynkt obronny.

Ostatecznie jednak możemy przyjąć, że psy mają wiele takich samych centralnych ścieżek neuronowych co ludzie, więc prawdopodobne jest, że wiele dolegliwości odczuwają w dokładnie ten sam sposób, co my. Nie oznacza to jednak, że możemy podać naszemu pupilowi środki przeciwbólowe, których sami używamy. Te mogą być bowiem dla naszego psa czy kota bardzo niebezpieczne. W takiej sytu- acji zawsze należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.

Rozpoznanie objawów bólu głowy u swojego pupila nie jest prostym zadaniem dla właściciela. Niestety, pies nie powie nam, że go boli i gdzie. Rola opiekuna w tej sytuacji to zauważenie zmian w zachowaniu psa. W reagowaniu na ból nasi milusińscy istotnie różnią się od ludzi.

Jeśli mamy do czynienia z psem kanapowym, który uwielbia miękkie legowisko lub fotel i poduszki, a od jakiegoś czasu znacznie częściej leży na zimnej podłodze i wręcz nie jest skłonny wskoczyć na sofę obok nas, możemy śmiało podejrzewać, że odczuwa tego rodzaju dyskomfort. Takie zachowanie może się wiązać z oszczędzaniem energii albo próbą wywołania większego ucisku. To także sposób na próby samodzielnego ulżenia sobie w bólu. W celu uśmierzenia bólu nasz pupil może także z dużą intensywnością przyciskać łeb do twardych powierzchni, mebli, ścian lub nawet uderzać w nie głową, aby zredukować ciśnienie. Warto bacznie obserwować wówczas pupila, aby ten przypadkiem nie zrobił sobie żadnej krzywdy. Pies może także trzymać również głowę blisko podłoża lub potrząsać nią, by pozbyć się bólu. Nierzadko psy w tym stanie stają się osowiałe, mniej ruchliwe i niechętnie wychodzą na spacer oraz częściej ucinają sobie drzemkę. Czasem zachowanie zwierzaka, który próbuje poradzić sobie z bólem głowy, może przybrać formę unikania kontaktu z człowiekiem, a nawet agresywną. Pies przejawiający nadmierną wrażliwość na dotyk w obrębie głowy i szyi broni się przy każdej próbie ich dotknięcia.

Nasz czworonożny członek rodziny czując się źle, szczególnie mocno nas potrzebuje. Zwykle jesteśmy w stanie zrobić dla niego naprawdę dużo w takiej sytuacji. Wiedząc, że nasz pupil musi radzić sobie z tak trudnym dla niego doświadczeniem, powinnyśmy postarać się, aby ulżyć mu w cierpieniu. Warto:

• Zapewnić psu stały dostęp do wody, regularnie napełniać miskę i umieścić ją w przystępnym miejscu.
• Regularnie wietrzyć pomieszczenie, w którym przebywa pies, aby dotlenić jego organizm – brak wentylacji pomieszczeń jest jedną z przyczyn bólu głowy.
• Zadbać o przytłumione światło w miejscu odpoczynku zwierzaka, rażące światło potęguje ból.
• Jeśli nie widzimy oporu, masować szyję. Jeśli sądzimy, że ból pochodzi od naciągnięcia mięśni szyi, masaż sprawi, że zwierzę odczuje ulgę.
• Zachować cierpliwość wobec jego niestandardowych zachowań – nie zmuszaj do normalnej aktywności, odpuść szkolenie, oszczędzaj w trakcie wyjść na spacery, jeśli widzisz, że tego potrzebuje.
• Pilnować, by zwierzę nie zrobiło sobie krzywdy, szczególnie jeśli dostrzegasz u niego problemy z koordynacją lub uporczywe uderzanie głową o przedmioty.
• Być blisko, głaskać i bawić się w trosce o zachowanie poczucia bezpieczeństwa i ukojenie pupila.
• Zachowywać rozsądną dietę, dostarczać niezbędnych substancji odżywczych, nie przekarmiać.

PAMIETAJ: pod żadnym pozorem nie na- leży częstować psa medykamentami, których sami używamy do uśmierzenia bólu głowy, gdyż mogą one poważnie zaszkodzić psu. Niebezpieczna jest zarówno ilość substancji czynnej, jak i jej rodzaj (szczególnie groźny dla psa jest paracetamol). Jeśli dolegliwości naszym zdaniem dłuższy czas nie ustępują, dobrze jest zasięgnąć porady lekarza weterynarii, który zadecyduje, czy i jaki lek podać zwierzęciu oraz wskaże źródło problemu.