Dieta i suplementacja a reumatoidalne zapalenie stawów

Najbardziej charakterystycznym objawem tej choroby są ból, sztywność oraz obrzęk stawów rąk i stóp, ale zapalenie może dotyczyć także innych stawów.

Reumatoidalne zapalenie stawów dotyka ok. 350 tysięcy Polaków, co stanowi od 0,5 do 1,5% populacji. Choroba ta występuje u kobiet 3 razy częściej niż u mężczyzn. Jedną z przyczyn mogą być zmiany hormonalne w okresie ciąży, karmienia czy menopauzy. Choroba zwykle zaczyna się między 40. a 50. rokiem życia, ale zachorować mogą również osoby w znacznie młodszym wieku. Przyczyny reumatoidalnego zapalenia stawów nie zostały dokładnie poznane. Wiadomo na pewno, iż jest to choroba o podłożu zapalnym. Do rozwoju choroby konieczne jest współistnienie kilku czynników, takich jak: predyspozycja genetyczna, defekt układu odpornościowego, płeć, zakażenia bakteryjne lub wirusowe, zespół przesiąkliwego jelita, silny stres, toksyny środowiskowe, metale ciężkie czy antygeny żywieniowe.

W RZS rośliny psiankowate bardzo często mogą nasilać bóle stawów, więc warto je wyeliminować w pierwszej kolejności i obserwować reakcje swojego organizmu. Do roślin psiankowatych należą: pomidor, papryka, ziemniak, bakłażan, agrest, czereśnie, pieprz cayenne, ziele angielskie, tytoń, jagody goji czy miechunka. Warzywa te dla niektórych osób cierpiących na RZS mogą być szkodliwe ze względu na obecność glikoalkaloidów i lektyn. Ich ograniczenie poleca się w chorobach o podłożu autoimmunologicznym, a przede wszystkim w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów. Glikoalkaloidy są naturalnie występującymi w roślinach psiankowatych związkami, które produkowane są, by odstraszać owady i zwierzęta. Do alkaloidów takich zaliczamy solaninę w ziemniakach, tomatynę w pomidorach i kapsaicynę w papryce. Tomatyna oraz solanina występują w największym stężeniu w zielonych częściach roślin (łodygi, liście, niedojrzałe bulwy i owoce). Ich konsumpcja w większej ilości może doprowadzić do problemów z przewodem pokarmowym, ponieważ dochodzi do podrażnienia błon śluzowych. Kapsaicyna z kolei działa na receptory bólowe, powodując puchnięcie oraz pieczenie. Dodatkowo glikoalkaloidy, jako roślinne, naturalne „pestycydy”, mogą przyczyniać się do rozszczelnienia bariery jelita cienkiego i wywoływać tzw. zespół przesiąkliwości jelitowej. Lektyny to związki, które mają zdolność przyklejania się do tkanek. Powoduje to reakcję układu immunologicznego, który widzi tkankę połączoną z lektyną jak ciało obce i atakuje ją. Do lektyn możemy zaliczyć także związki zawarte w zbożach (zwłaszcza glutenowych) i rośliny strączkowe, dlatego warto również znacząco ograniczyć spożycie glutenu i uważać na niedogotowane strączki. Aby zmniejszyć toksyczne działanie alkaloidów zawartych w warzywach psiankowatych, należy wybierać tylko dojrzałe rośliny. Ilość tomatyny z pomidorów można znacząco zredukować podczas gotowania. Solanina z kolei nie ulega całkowitemu rozpadowi, nawet w temperaturze 100oC. Można za to grubo odkrajać zielone fragmenty warzyw, np. grubo obierać ziemniaki. Niewskazana w RZS jest również kazeina z mleka krowiego, gdyż u osób z chorobami z autoagresji może nasilać zespół przesiąkliwości jelitowej. W RZS szczególnie wskazane są natomiast: oliwa z oliwek, dobrej jakości tłuste ryby, aronia, borówka, maliny, natka pietruszki, kurkuma, imbir czy cynamon. Badania wykazały istotną rolę tych produktów w redukcji markerów stanu zapalnego i ich skuteczność w leczeniu chorób przebiegających z degeneracją stawów.

W chorobach z autoagresji bardzo ważny jest poziom witaminy D. Dawkę należy dobrać w taki sposób, aby jej stężenie we krwi wynosiło 60 – 70 ng/ ml. Korzystne oddziaływanie w RZS wykazują między innymi kwasy tłuszczowe omega-3 zastosowane w dość wysokiej dawce czy kurkumina. W odbudowywaniu flory bakteryjnej (a więc i modulowaniu układu odpornościowego) i zapewnieniu prawidłowej szczelności jelitowej niezbędne są probiotyki. Zwykle stosuje się je przez 3-6 miesięcy w dość dużych dawkach. Choć można przyjmować najczęściej stosowane probiotyki w dawkach standardowych, to jednak dobór probiotykoterapii powinien być indywidualny i w tym celu pomocne może być wykonanie badania mikroflory jelitowej oraz testu na poziom zonuliny w kale.