Dieta ketogenna w nowotworach

Odmian diety ketogennej jest bardzo dużo i w zależności od celu terapeutycznego, rozkład makroskładników czy suplementacji m oże s ię od s iebie dość z nacznie r óżnić. I naczej b ędzie wyglądać dieta ketogenna dla osoby onkologicznej, a zupełnie inaczej dla sportowca. Zasady, komponowanie czy wielkość posiłków będą diametralnie różne.

Tematem artykułu jest dieta ketogeniczna w nowotworach, więc skupimy się na odmianie, którą stosuje się w przypadku właśnie tych jednostek chorobowych. Jest wiele elementów, które należy omówić w przypadku wprowadzania diety ketogenicznej, jednak na samym początku należy skupić się na samej ketozie, czyli stanie organizmu, w którym naszym głównym źródłem energii nie jest glukoza, a ciała ketonowe. Kluczowym elementem w przypadku pacjentów wprowadzających taki rodzaj diety, będzie prawidłowa adaptacja. Edukacja i wsparcie pacjenta są tutaj bardzo ważnym elementem, ponieważ w pierwszym okresie objawy związane z adaptacją, takie jak b óle g łowy, b óle m ięśni, o słabienie, „mgła mózgowa” mogą utrudniać funkcjonowanie. Szczególnie istotnym elementem w takim przypadku będzie suplementacja, gdyż dieta ketogenna — zwłaszcza oparta o produkty nieprzetworzone i ekologiczne, może być niedoborowa w niektóre składniki odżywcze na przykład sód, magnez i potas, jednak przy wprowadzeniu odpowiedniej suplementacji uciążliwe objawy mijają w ciągu kilku lub kilkunastu dni.

Dużym problemem w przypadku pacjentów przechodzących keto-adaptację jest „uzależnienie” od cukru i węglowodanów. Należy uświadomić pacjenta, że model dietoterapii oparty jest na restrykcyjnych i specyficznych założeniach wymagających rygorystycznego podejścia, ponieważ k ażde o dstępstwo o d d iety może zakończyć się wyjściem ze stanu ketozy.

Komórki nowotworowe odżywiają się glukozą. Zdrowe komórki naszego organizmu również preferują glukozę, jednak najważniejszą informacją dla osoby walczącej z nowotworem będzie to, że nasze komórki potrafią pobierać energię z ciał ketonowych, a komórki nowotworowe tę zdolność mają mocno ograniczoną.

W takim przypadku podstawowym założeniem wprowadzanej diety ketogenicznej będzie jak największe ograniczenie dostarczania glukozy, co może osłabić rozwój komórek nowotworowych i prowadzić do zmniejszenia zmian. Dzięki temu mechanizmowi dieta ketogeniczna znalazła zastosowanie w przypadku chorób nowotworowych, ale również w przypadku padaczki lekoopornej, chorób neurodegeneracyjnych oraz chorób metabolicznych. Prowadzone badania nad guzami mózgu wykazywały zahamowanie wzrostu guzów, zmniejszenie ilości naczyń krwionośnych doprowadzających składniki odżywcze do wnętrza g uza o raz w zmożenie p rocesów apoptotycznych, czyli procesów prowadzących do obumarcia patologicznych komórek.

Wprowadzając do dietoterapii kilka elementów pomocniczych, takich jak post p rzerywany, d ni p ostne c zy o bniżka kaloryczna możemy pogłębić stan ketozy oraz uruchomić dodatkowe m echanizmy, t akie j ak a utofagia, które m ogą p omóc w w alce z n owotworem.

Jednym z najważniejszych elementów w przypadku wprowadzania diety ketogenicznej w nowotworach jest GKI (Glucose Ketone Index), czyli stosunek poziomu glukozy do ciał ketonowych we krwi. Do wykonania pomiaru poziomu glukozy i ciał ketonowych potrzebujemy specjalnego glukometru, który daje możliwość zbadania obu parametrów. Regularne badanie w tym samym s tanie fi zjologicznym i i nterpretacja wyników, pozwoli ocenić specjaliście, w jak głębokiej ketozie znajduje się pacjent. Jest to bardzo ważny element, ponieważ dieta ketogeniczna w przypadku nowotworów wydaje się najskuteczniejsza przy niższych wartościach współczynnika GKI. Dążenie do wysokiej wartości ciał ketonowych i niższej wartości poziomu glukozy powinno skutkować najlepszym efektem terapeutycznym.

W badaniach prowadzonych na pacjentach z guzem mózgu, u których początkowe GKI wynosiło ponad 20, wprowadzono dietę, która wpłynęła na zmniejszenie poziomu GKI do około 1, co doprowadziło do zmniejszenia wychwytu glukozy przez guza aż o 20%. Należy z auważyć r ównież, ż e p rzy g lejakach mózgu regres komórek nowotworowych następuje dopiero przy utrzymaniu współczynnika GKI poniżej 1. Tak więc będąc w ketozie sportowej, gdzie G KI b ędzie w ahać s ię między 6 – 9, nie wpłyniemy w żaden sposób na zanik komórek nowotworowych. Natomiast odpowiednia zmiana nie tylko z awartości t alerza, a le i s tylu ż ycia c zy s uplementacji, m oże d oprowadzić do całkowitego powrotu do zdrowia. Dlatego, jeśli chcesz osiągnąć pełne korzyści z diety ketogennej, powinieneś skorzystać z porad fachowca, a nie ogólnie przyjętych zasad książkowych czy internetowych.

Warto wspomnieć tu o hipoglikemii i częstych dyskusjach związanych z tym stanem w ketozie. Obniżenie poziomu glukozy poniżej wartości referencyjnej populacji często wiązane jest z sennością, osłabieniem, spadkiem energii, co wywołuje dyskusję, co do zastosowania tego rodzaju diet w przypadku osób, które potrzebują sił do walki z nowotworem. Wspomniałem wcześniej o prawidłowej adaptacji, która powoduje, że głównym paliwem dla organizmu są ciała ketonowe, objawy związane z osłabieniem ustępują, a hipoglikemia jest stanem wręcz pożądanym w ketozie leczniczej. Jednak najważniejszym elementem w przypadku prowadzonej terapii będzie kontakt z e s pecjalistą. W prowadzenie t akiej diety wymaga sporych zmian i wyrzeczeń nie tylko związanych z żywieniem. Styl życia, rytm dobowy, ograniczenie stresu, dotlenienie, nawodnienie, to tylko kilka elementów, nad którymi powinniśmy popracować.

Podsumowując, przy dietach nowotworowych nie tylko ograniczamy ilość spożywanych węglowodanów, ale musimy wykluczyć jeszcze całą masę innych produktów, jak na przykład nabiał czy orzeszki ziemne. Musimy wykluczyć również indywidualne n ietolerancje, a lergie c zy i nne p otencjalnie pochorobowe czynniki. Posty, styl życia, sen, stres, składniki odżywcze – te w szystkie e lementy w s ynergii mogą dać nie tylko odpowiednio głęboki stan ketozy terapeutycznej, ale zdrowie i dobre samopoczucie na wiele lat.