Gorczyca jest od wieków doskonale znana w medycynie naturalnej. Dzięki swoim unikalnym właściwościom wykorzystuje się ją jako lek na różne schorzenia. Prócz tego jest wartościową rośliną, bogatym źródłem składników odżywczych ważnych dla naszego zdrowia.
Gorczyca jest rośliną zaliczaną do rodziny kapustnych, krzyżowych i występuje w kilku odmianach, różniących się pomiędzy sobą barwą, smakiem oraz właściwościami. Wyróżnia się gorczycę: białą, czarną, brązową i żółtą.
Gorczyca biała – pochodzi z krajów Europy Południowej. Ma czteropłatkowe, złocisto-żółte kwiaty, z których pszczoły zbierają nektar na miód (lekko gorzkawy). Ziarenka są kuliste, bardzo drobne, jasnożółtego koloru i mają łagodny posmak. Znajduje ona zastosowanie w leczeniu dolegliwości przewodu pokarmowego. Zawarta w ziarnach synalbina pobudza żołądek do wydzielania soków, nie podrażniając przy tym błon śluzowych. Nasiona bowiem pęcznieją i wytwarzają „ochronny” śluz, co jest pomocne w nieżytach żołądka i jelit.
Medycyna ludowa traktuje gorczycę białą jako ziele „promieniujące”, dlatego zaleca przykładanie poduszek gorczycowych (woreczków wypełnionych nasionami) do miejsc z bólami reumatycznymi i do bolących stawów.
Gorczyca biała jest dobrym źródłem selenu, manganu i witaminy B1. Poza tym zalecana jest osobom na diecie odchudzającej, ponieważ zmniejsza apetyt. Ma działanie bakteriobójcze oraz łagodzi stany zapalne oskrzeli. Należy jednak zachować ostrożność w jej spożyciu, ponieważ przedawkowanie może wywołać odwrotny do zamierzonego skutek: podrażnienie błony śluzowej żołądka, czy uszkodzenie nerek. Nasiona gorczycy białej wykorzystuje się również do łagodzenia bólów reumatycznych – przez stosowanie maści na bazie wyciągów i olejków gorczycowych.
Gorczyca swój niepowtarzalny, lekko goryczkowy smak, a także właściwości lecznicze zawdzięcza substancji zwanej synapiną. Każda z odmian gorczycy smakuje nieco inaczej. Gorczyca biała i czarna są łagodne, a sarepska bardziej gorzka i paląca.
Gorczyca czarna – przybyła do Europy z północnych krańców Afryki i południowo-zachodniej Azji. Ma drobne, żółte kwiaty. Łuszczyna, w której znajdują się czarne, drobne, kuliste nasionka, ma długość około 2 cm. Posiada silne właściwości pobudzające wydzielanie kwasów żołądkowych oraz działanie żółciopędne. Podobnie jak w przypadku gorczycy białej, dzięki śluzom, przeciwdziała zaparciom, działa przeciwzapalnie (nieżyt żołądka i jelit) i osłaniająco (wrzody żołądka i dwunastnicy). Jej składniki są moczopędne, warto jednak dawkować ją ostrożnie, ponieważ nadmierne spożycie może uszkodzić nerki i doprowadzić do krwiomoczu.
Gorczyca czarna pomocna jest przy stanach zapalnych gardła (zewnętrznie jako okłady lub płukanki), jednak i tu warto uważać – zbyt długie stosowanie rozgrzewających okładów może doprowadzić do zaczerwienienia skóry. Z nasion gorczycy czarnej pozyskuje się olejek goryczny, który pozytywnie wpływa na działanie trzustki, żołądka, a także pomocny jest przy leczeniu chorób reumatycznych, w infekcjach przeziębieniowych i nadciśnieniu tętniczym. W kuchni natomiast podprażone ziarenka są doskonałym dodatkiem do ryżu i wszelkich gotowanych potraw. Pikantna i ostra gorczyca nadaje potrawom zdecydowany smak. Kuchnia indyjska wykorzystuje ją, w wersji mielonej, do przygotowania chatneyów oraz różnych sosów.
Gorczyca sarepska – żółta – pochodzi z Indii. Wyróżnia ją mocny, palący smak, który można poczuć po rozgryzieniu ziarenka. Jej kwiaty są koloru jasnożółtego, a nasiona żółto-ceglastego. Działanie gorczycy żółtej jest tożsame do pozostałych wymienianych już odmian. To z jej ziarenek produkuje się słynne ostre musztardy. Jest również doskonałym dodatkiem do potraw – po podprażeniu nasion uzyskuje się orzechową nutę smakową.
Ludzkość od zarania dziejów zna korzystne dla zdrowia właściwości gorczycy, już w liczących ponad 5 tys. lat Pismach Sanskryckich, czy w Biblii znajdują się zapiski na jej temat. Pliniusz Starszy pisał o dobroczynnych, leczniczych właściwościach gorczycy, którą wykorzystywano w starożytności do przygotowywania eliksirów miłosnych. Zarówno Grecy, jak i Rzymianie często korzystali z gorczycy w postaci rośliny leczniczej, przyprawowej, jak i wartościowego warzywa.
W gorczycy znajdują się duże ilości fitoskładników – glukozynolatów oraz enzymów rozkładających je do izotiocyjanatów, które wykazują działanie antynowotworowe. Zawiera kompleksy witamin i innych cennych składników mineralnych. Roślina ta posiada niski indeks glikemiczny, dlatego bezpiecznie może być spożywana przez osoby chorujące na cukrzycę.
W 140 g liści gorczycy jest tylko 36 kalorii, a pokrywają one dzienne zapotrzebowanie na:
Z nasion gorczycy tłoczony jest olej bogaty w antyoksydanty, w tym zwłaszcza witaminę E, która kojąco wpływa na skórę – działa przeciwstarzeniowo, redukuje zmarszczki i bruzdy. Olej z gorczycy można wykorzystywać jako naturalny filtr przeciwsłoneczny.
Od lat znane są antynowotworowe właściwości gorczycy. Jej składniki powodują, że łagodzi objawy astmatyczne – kaszel i duszności. Znajduje zastosowanie w terapii leczniczej u pacjentów cierpiących na migreny, miażdżycę lub cukrzycę.
W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów chory może odczuć ulgę po kąpieli w odwarze z gorczycy o temperaturze 40 °C. Kąpiel nie powinna trwać dłużej niż 15 minut.
Przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, skurczach i zmęczeniu mięśni, dobre efekty leczenia przynoszą okłady ze sproszkowanych nasion gorczycy. Może być ona także doskonałym środkiem przeciw infekcjom – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Aby przeciwdziałać przeziębieniom poleca się smarowanie stóp olejem z gorczycy.
Świeże listki gorczycy są dobrym dodatkiem do sałaty. Można je dusić i lekko blanszować, dodając następnie do przeróżnych potraw. W zastosowaniu w kuchni są więc zarówno nasiona, jak i liście tej rośliny, które popularne są w takich krajach jak USA, Belgia, Luxemburg, Francja, Wielka Brytania czy Holandia.
Nasiona gorczycy znajdziemy m.in. w musztardach i sosach. Gorczyca biała jest silnym środkiem konserwującym, dzięki czemu może być wykorzystywana do marynowania, np. ogórków. Nasiona gorczycy czarnej lub sarepskiej znajdują zastosowanie do przyrządzania sosów i przyprawiania dań m.in. w kuchni indyjskiej.
Redakcja czasopisma Harmonia.
Twoje Zdrowie,
Twoja odpowiedzialność.
Prenumerata: 728 457 165
Stoiska wystawiennicze: 503 447 471
Bilety na konferencje: 728 457 165
Reklama: 503 447 471
Redakcja: 728 457 165
[email protected]
[email protected]
www.harmoniatwojezdrowie.com
facebook.com/harmoniatwojezdrowie
Nagranie z konferencji „Czego Ci lekarz nie powie” 13.11.2021 z G2 Arena Jasionka k. Rzeszowa