Dobroczynne ziarenka gorczycy. Gorczyca jest od wieków doskonale znana w medycynie naturalnej. Dzięki swo im unikalnym właściwościom wykorzystuje się ją jako lek na różne schorzenia. Prócz tego jest wartościową rośliną, bogatym źródłem składników odżywczych ważnych dla naszego zdrowia.
Gorczyca jest rośliną zaliczaną do rodziny kapustnych, krzyżowych i występuje w kilku odmianach, różniących się pomiędzy sobą barwą, smakiem oraz właściwościami. Wyróżnia się gorczycę: białą, czarną, brązową i żółtą.
Gorczyca biała – pochodzi z krajów Europy Południo wej. Ma czteropłatkowe, złocisto-żółte kwiaty, z których pszczoły zbierają nektar na miód {lekko gorzkawy). Zia renka są kuliste, bardzo drobne, jasnożółtego koloru i mają łagodny posmak. Znajduje ona zastosowanie w leczeniu dolegliwości przewodu pokarmowego. Zawarta w ziarnach synalbina pobudza żołądek do wydzielania soków, nie podrażniając przy tym błon śluzowych. Nasiona bowiem pęcznieją i wytwarzają „ochronny” śluz, co jest pomocne w nieżytach żołądka i jelit.
Poduszki gorczycowe
Medycyna ludowa traktuje gorczycę białą jako ziele „promieniujące”, dlatego zaleca przykłada nie poduszek gorczycowych (woreczków wypeł nionych nasionami) do miejsc z bólami reuma tycznymi i do bolących stawów.
Gorczyca biała jest dobrym żródłem selenu, manganu i witaminy B1. Poza tym zalecana jest osobom na diecie odchudzającej, ponieważ zmniejsza apetyt. Ma działanie bakteriobójcze oraz łagodzi stany zapalne oskrzeli. Należy jednak zachować ostrożność w jej spożyciu, ponieważ przedawkowanie może wywołać odwrotny do zamierzo nego skutek: podrażnienie błony śluzowej żołądka, czy uszkodzenie nerek. Nasiona gorczycy białej wykorzystuje się również do łagodzenia bólów reumatycznych – przez stosowanie maści na bazie wyciągów i olejków gorczyco wych.
Ciekawostka
Gorczyca swój niepowtarzalny, lekko goryczkowy smak, a także właściwości lecznicze zawdzięcza substancji zwanej synapiną. Każda z odmian gorczycy smakuje nieco inaczej. Gorczyca biała i czarna są łagodne, a sarepska bardziej gorzka i paląca.
Gorczyca czarna – przybyła do Europy z północnych krańców Afryki i południowo-zachodniej Azji. Ma drobne, żółte kwiaty. Łuszczyna, w której znajdują się czarne, drob ne, kuliste nasionka, ma długość około 2 cm. Posiada silne właściwości pobudzające wydzielanie kwasów żołądko wych oraz działanie żółciopędne. Podobnie jak w przypad ku gorczycy białej, dzięki śluzom, przeciwdziała zaparciom, działa przeciwzapalnie (nieżyt żołądka i jelit) i osłaniająca (wrzody żołądka i dwunastnicy). Jej składniki są moczo pędne, warto jednak dawkować ją ostrożnie, ponieważ nadmierne spożycie może uszkodzić nerki i doprowadzić do krwiomoczu.
Gorczyca czarna pomocna jest przy stanach zapalnych gardła (zewnętrznie jako okłady lub płukanki), jednak i tu warto uważać – zbyt długie stosowanie rozgrzewających okładów może doprowadzić do zaczerwienienia skóry. Z nasion gorczycy czarnej pozyskuje się olejek goryczny, który pozytywnie wpływa na działanie trzustki, żołądka, a także pomocny jest przy leczeniu chorób reumatycznych, w infekcjach przeziębieniowych i nadciśnieniu tętniczym. W kuchni natomiast podprażone ziarenka są doskonałym dodatkiem do ryżu i wszelkich gotowanych potraw. Pikan tna i ostra gorczyca nadaje potrawom zdecydowany smak. Kuchnia indyjska wykorzystuje ją, w wersji mielonej, do przygotowania chatneyów oraz różnych sosów.
Gorczyca sarepska – żółta – pochodzi z Indii. Wy różnia ją mocny, palący smak, który można poczuć po rozgryzieniu ziarenka. Jej kwiaty są koloru jasnożółtego, a nasiona żółto-ceglastego. Działanie gorczycy żółtej jest tożsame do pozostałych wymienianych już odmian. To z jej ziarenek produkuje się słynne ostre musztardy. Jest rów nież doskonałym dodatkiem do potraw – po podprażeniu nasion uzyskuje się orzechową nutę smakową.
Gorczyca popularna od tysiącleci
Ludzkośćodzaraniadziejówznakorzystnedlazdro wia właściwości gorczycy, już w liczących ponad 5 tys. lat Pismach Sanskryckich, czy w Biblii znaj dują się zapiski na jej temat. Pliniusz Starszy pisał o dobroczynnych, leczniczych właściwościach gorczycy, którą wykorzystywano w starożytności do przygotowywania eliksirów miłosnych. Zarów no Grecy, jak i Rzymianie często korzystali z gor czycy w postaci rośliny leczniczej, przyprawowej, jak i wartościowego warzywa.
Wartości odżywcze gorczycy
W gorczycy znajdują się duże ilości fitoskładników – glu kozynolatów oraz enzymów rozkładających je do izotio cyjanatów, które wykazują działanie antynowotworowe. Zawiera kompleksy witamin i innych cennych składników mineralnych. Roślina ta posiada niski indeks glikemiczny, dlatego bezpiecznie może być spożywana przez osoby chorujące na cukrzycę
W 140 g liści gorczycy jest tylko 36 kalorii, a po krywają one dzienne zapotrzebowanie na:
- witaminę K – w 922%,
- witaminę A- w 96%,
- witaminę C -w 47%.
Z nasion gorczycy tłoczony jest olej bogaty w antyoksydan ty, w tym zwłaszcza witaminę E, która kojąco wpływa na skórę – działa przeciwstarzeniowo, redukuje zmarszczki i bruzdy. Olej z gorczycy można wykorzystywać jako natu ralny filtr przeciwsłoneczny.
Lecznicze działanie gorczycy
Od lat znane są antynowotworowe właściwości gorczycy. Jej składniki powodują, że łagodzi objawy astmatyczne – kaszel i duszności. Znajduje zastosowanie w terapii lecz niczej u pacjentów cierpiących na migreny, miażdżycę lub cukrzycę.
Gorczyca – ulga dla osób z RZS
W przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów chory może odczuć ulgę po kąpieli w odwarze z gorczycy o temperaturze 40 °C. Kąpiel nie po winna trwać dłużej niż 15 minut.
Przy reumatoidalnym zapaleniu stawów, skurczach i zmę czeniu mięśni, dobre efekty leczenia przynoszą okłady ze sproszkowanych nasion gorczycy. Może być ona także do skonałym środkiem przeciw infekcjom – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.Aby przeciwdziałać przeziębieniom poleca się smarowanie stóp olejem z gorczycy.
Listki gorczycy
Świeże listki gorczycy są dobrym dodatkiem do sałaty. Można je dusić i lekko blanszować, dodając następnie do przeróżnych potraw. W za stosowaniu w kuchni są więc zarówno nasiona, jak i liście tej rośliny, które popularne są w takich krajach jak USA, Belgia, Luxemburg, Francja, Wielka Brytania czy Holandia.
Gorczyca w kuchni
Nasiona gorczycy znajdziemy m.in. w musztardach i so sach. Gorczyca biała jest silnym środkiem konserwującym, dzięki czemu może być wykorzystywana do marynowania, np. ogórków. Nasiona gorczycy czarnej lub sarepskiej znaj dują zastosowanie do przyrządzania sosów i przyprawiania dań m.in. w kuchni indyjskiej.
