Pasożyty przyczyna większości chorób - część 2

Konieczne jest poświęcenie czasu na poznanie przyczyn danej choroby, przeprowadzenie rzetelnej diagnostyki i poddanie się kompleksowej kuracji, ale równie ważna jest świadomość tego, w jaki sposób może dojść do zakażenia.

Pasożyty przenoszone są na ludzi na różne sposoby: poprzez spożycie zanieczyszczonej wody lub żywności, użądlenia owadów, chodzenie boso, podczas pływania w wodach otwartych, przez kontakt ze zwierzętami domowymi i dzikimi oraz oczywiście z chorymi ludźmi. Pasożyty mogą łatwo przenosić się z rodziców na dzieci. Wiele mikroorganizmów i bakterii przechodzi do dziecka już w łonie matki lub podczas porodu. Niektóre pasożyty mogą być przenoszone poprzez karmienie piersią lub podczas opieki nad dzieckiem. W transporcie publicznym, zwłaszcza w godzinach szczytu, tłum ludzi, ściskając się ze sobą, może łatwo nawzajem przekazać sobie pasożyta. Niektóre rodzaje tych stworzeń przechodzą do nas w czasie stosunku płciowego. Czasem wystarczy pył z wiatru, który będzie zawierał cysty i jaja szkodników, które z kolei przenikną do ludzkiego organizmu. W krajach tropikalnych owady (komary, roztocza) są często nosicielami pasożytów. W naszych szerokościach geograficznych, muchy, komary i inne owady nie są wcale bezpieczne. W dzisiejszych czasach wiele osób podróżuje po całym świecie. Często przywożą zakażenie z odległego kraju i może minąć wiele lat, zanim zostaną zidentyfikowane objawy działalności pasożytów. Ilu swoich znajomych taki człowiek może zarazić przez ten czas?

Najczęściej zakażenie robakami następuje po spożyciu produktów zawierających dojrzałe jaja np. glist ludzkich, ale bezpośrednio z człowieka na człowieka przekazywane są tylko jaja owsików. Jaja pozostałych robaków, aby dojrzeć, muszą koniecznie posiadać odpowiednie środowisko - glebę lub wodę. Czasami, zanim zaatakują ludzkie ciało, muszą żyć w ciele pośredniego żywiciela, np. zwierzęcia.

Jaja tasiemca można znaleźć w słodkich zbiornikach wodnych, z których wylęgają się larwy. Aby dostać się do ludzkiego ciała, muszą przejść przez łańcuch innych żywicieli. Zwykle larwy tasiemca zjadają małe raki, a z kolei małe raki są zjadane przez ryby. Jeśli taka ryba trafi na Wasz stół bez odpowiedniej obróbki termicznej lub po przygotowaniu surowych ryb ręce nie zostaną dobrze umyte, bardzo szybko może dojść do zakażenia. Należy pamiętać, że skażone mięso lub ryby bardzo często są przyczyną infekcji. Spożywanie surowej żywności samo w sobie zwiększa ryzyko infekcji pasożytniczej. Szaszłyki nie poddane obróbce termicznej lub sushi z surowej ryby to idealne środowisko dla tych szkodników. Wybierając się na kolację do japońskiej restauracji, nie powinniśmy zapominać, że Japonia jest jednym z pierwszych miejsc na świecie pod względem występowania anisakiozy i innych chorób pasożytniczych przenoszonych przez ryby. Sushi z surowych ryb oceanicznych, podawane w tych restauracjach, to dania wyjątkowo niebezpieczne. Jeśli powiedzą Ci, że nie ma pasożytów w surowych rybach lub japońskich potrawach - nie wierz w to. Są tam. Powszechna opinia, że ryby morskie są bezpieczne dla ludzi w jakiejkolwiek formie, jest bardzo niebezpiecznym złudzeniem. Miłośnicy sushi są ciągle zagrożeni „złapaniem” anisakiozy. Pasożyty anisakis żyją w jelitach ryb. Jeśli złowiona ryba zostaje natychmiast zamrożona, robaki pozostają w jej jelitach lub umierają. Jeśli ryba przynajmniej przez pewien czas jest przechowywana bez zamrażania, robaki z jelit przesuwają się do tkanki mięśniowej. Zjadany przez ludzi wraz z surową rybą, pasożyt zwykle wprowadza się do ścianek żołądka, gdzie powstaje granulka eozynofilowa (kapsuła), w której anisakis rośnie do 2-4 cm. Aby wydostać robaka, często konieczne jest wykonanie operacji. Spożywanie surowych ryb, w szczególności śledzi, jest długą tradycją, a śledzi, jak wiemy, nie poddaje się obróbce cieplnej. Ludność Afryki nigdy nie zje surowej ryby, w przeciwieństwie do Rosjan, Koreańczyków, Chińczyków i Japończyków, gdzie jest to powszechne jedzenie, a jednocześnie łatwy sposób na zakażenie pasożytnicze. Niestety, nowoczesna technologia produkcji żywności również nie zapewnia pełnego bezpieczeństwa. Słynny lekarz, Zoltan Rona, autor wielu książek o medycynie, pisze: „wysokie stężenie pasożytów występuje w komercyjnych produktach wieprzowych (bekon, szynka, parówki, kiełbaski, kotlety, etc.).” W jednej z najbardziej popularnych książek na temat pasożytów „Zgadnij, co przyszło do obiadu” autor - Ann Louise Gittleman mówi: „świńską glistą ludzie zakażają się poprzez spożywanie niedosmażonego mięsa wieprzowego, wędzonej surowej szynki i kiełbasy. Larwy rozwijają się w mięśniach, rozprzestrzeniają się przez centralny układ nerwowy do innych tkanek i narządów, a na koniec przylepiają się do górnej części jelita cienkiego. Atakują tkanki mięśniowe, serce, oczy lub mózg, przechodząc kolejny cykl swojego rozwoju, uszkadzając tkanki i błony śluzowe.” Być może nie bez przyczyny wieprzowina jest zabronionym produktem żywnościowym dla muzułmanów i Żydów? W każdym razie, parazytolodzy zgadzają się, że wieprzowina staje się bezpieczna pasożytniczo po trzech godzinach ciągłej obróbki cieplnej. Gotujesz, dusisz, pieczesz mięso tak długo? Nie? Więc nie jedz wieprzowiny, dbaj o swoje zdrowie i swoją rodzinę. Bezpieczne w sensie zawartości robaków jest mięso zwierząt roślinożernych: jagnięcina, wołowina, królik.

Niedostatecznie umyte owoce lub warzywa również stanowią poważne zagrożenie. Zwłaszcza rośliny okopowe - w końcu jednym z najbardziej rozpowszechnionych nawozów są odchody zwierząt, a pasożyty czują się w nich jak w domu. Konsument idzie do sklepu, kupuje zieleninę, marchew, rzodkiew, następnie wraca do domu i często niewłaściwie je myje. Faktem jest, że jaja ascaridiowe (glisty ludzkiej) są niewidoczne dla oka i przyczepiają się do liści. Nie ma możliwości, aby je zmyć pod bieżącą wodą! Konieczne jest, aby po umyciu pod bieżącą wodą, wziąć dużą miskę, wlać do niej wody, dodać 1 łyżkę octu na 1 litr wody i wszystkie warzywa zanurzyć na 20 minut, a następnie obficie przepłukać zimną przegotowaną wodą. Wszystkie warzywa znajdujące się w ziemi - rzodkiew, marchew, pietruszka, itp. muszą być traktowane jako potencjalne źródło zakażenia.

Należy pamiętać, że stosowanie produktów o przedłużonym okresie przydatności do spożycia jest absolutnie niedopuszczalne. Jeśli masz podejrzenia, że sklep zaniedbuje zasady higieny i przechowywania produktów spożywczych, nie rób w nim zakupów. Brudne ręce sprzedawców i pracowników gastronomii publicznej również stanowią realne zagrożenie. Ludzie kupujący jedzenie na ulicy bardzo ryzykują swoje zdrowie. Nie zawsze można mieć pewność, że woda z kranu jest czysta, nawet jeśli jest oczyszczona. Pierwotniaki w fazie cyst przetrwają, pomimo działania chloru. Naturalne zbiorniki wodne są obarczone jeszcze większym niebezpieczeństwem. W jeziorach i rzekach żyje wiele pasożytów, wiele z nich można również znaleźć w wodzie w basenach i aquaparkach. Każdy z nas, kąpiąc się w basenach i parkach wodnych, naraża się na ryzyko przechwycenia jakiegoś pasożyta, np. ureaplasma czy schistosoma.

Innym sposobem „złapania” infekcji jest bliski kontakt ze zwierzętami, które często są nosicielami pasożytów. Organizm psa może mieć więcej niż 150 różnych robaków, ale tylko dwoma z nich może zarazić się człowiek, są to: alveococcus i echinococcus. Dlatego nie należy wyolbrzymiać przenoszenia pasożytów ze zwierząt domowych na człowieka. Jednak nie należy popadać w drugą skrajność i uważać, że zwierzęta domowe całkowicie czyste są od robaków i bezpieczne w kontaktach z ludźmi. Co to jest toxocara? Jest to długi, biały robak, pasożyt pochodzący tylko od psa. Larwy tego pasożyta znajdują się w kale i do zakażenia może dojść np. u dzieci podczas zabawy w piaskownicy. Larwy toxocara przechodzą przez krwiobieg i mogą utknąć w każdym ludzkim organie, najczęściej w oku, mózgu, płucach, wątrobie, sercu i mięśniach. Pasożyt jest w stanie doprowadzić te organy do martwicy. Przemiana materii tego pasożyta może spowodować zatrucie organizmu, co objawia się najczęściej wysoką gorączką, alergiczną reakcją oskrzeli, powiększeniem wątroby, węzłów chłonnych, podwyższonym poziomem eozynofilii we krwi, wysypką skórną, lotnymi naciekami płucnymi przypominającymi gruźlicę, zaburzeniami psychicznymi i drgawkami. Choroba ta nazywa się toksokaroza i występuje z ciężkimi nawrotami (powtórkami) - szczególnie często dotyczy to oczu. W oczach tworzą się guzy, które trzeba usunąć, często wraz z okiem. Przeanalizowano 254 przypadki usunięcia oka i aż w połowie przypadków wykryto larwy toxocary! Pasożyty mogą żyć zarówno na ciele zwierzęcia, jak i wewnątrz niego. Psy i koty mogą zarazić się poprzez pchły, a także podczas spacerów. A tak przy okazji - kto obliczy, ile ton odchodów nasi czworonożni przyjaciele zostawiają codziennie na ulicach? Psie odchody topią i rozpuszczają się w wodach deszczowych i są przenoszone do kanalizacji burzowej. Według ekspertów, w dużych miastach gleby są niemal całkowicie zainfekowane robakami. W jednym z największych miast Europy przeprowadzono badanie piaskownic dla dzieci i aż w 90% przypadków wykryto jaja robaków toxocara. Bardzo często zwierzęta lubią siedzieć w naszych fotelach i czasami spać w naszych łóżkach. Nie ma nic łatwiejszego niż zarażenie się pasożytami od ukochanego pupila. Nie do pomyślenia przez kochających właścicieli jest, żeby żyć bez domowych zwierząt, a, co gorsza, pożegnać się z nimi, ale wtedy, podczas problemów zdrowotnych, musi dokonać się dokładna kontrola weterynaryjna. Konieczne jest przeprowadzanie dwa lub nawet trzy razy w roku zapobiegawczego–profilaktycznego odrobaczenia (obowiązkowo w kwietniu i pod koniec sierpnia) już od najmłodszych lat, ponieważ, podobnie jak u ludzi, wiele drobnoustrojów przenika do krwi płodu przez łożysko i już nowonarodzone kocięta i szczenięta są zarażone pasożytami. Nie należy stosować leków przeznaczonych dla ludzi na zwierzętach bez specjalnej konsultacji z weterynarzem, a, co najważniejsze, ludzie nie mogą przyjmować leków weterynaryjnych!

Biorąc pod uwagę rosnące kontakty Europejczyków z egzotycznym światem tropików i obszarów podzwrotnikowych, szczególną uwagę należy zwrócić na inwazje robaków w krajach o gorącym klimacie. Co jest niebezpieczne dla turystów w Turcji, Egipcie, Tajlandii i innych gorących krajach? Większość turystów Europy jedzie do Turcji i Egiptu. W tych regionach przeważnie dochodzi do infekcji jelitowej - amebozy. Zainfekowanie nią jest niezwykle łatwe: poprzez warzywa, owoce, pływanie w strefie przybrzeżnej lub w basenach. Przez surowe warzywam i owoce, które nie są dobrze myte przegotowaną wodą, a czasem, na własne życzenie, z powodu niepohamowanych pragnień spróbowania czegoś lokalnego. Żaden Niemiec ani Francuz nigdy nie przyjdzie na kolację do azjatyckiej dzielnicy z potrawami kuchni narodowej. W tureckiej karczmie, po zjedzeniu dolmy z surową wołowiną, masz gwarancję, że po pewnym czasie zauważysz objawy tak zwanego byczego tasiemca, który w Twoich jelitach może osiągnąć długość do siedmiu metrów. W Wietnamie turystom proponuje się dania z surowej wieprzowiny, w Korei surowe mięso psa, a w innych wschodnich zakątkach także przysmak z szakala. Nawet nie próbuj! Niech narodowa kuchnia, będąca dumą narodu, którego odwiedzasz, zostanie dumą tego narodu. Pamiętaj - kuchnia serwowana poza Twoim hotelem nie będzie dla Ciebie odpowiednia. W egzotycznych krajach niebezpieczne jest nie tylko jedzenie i picie, ale także życie. Najbardziej nieszkodliwe działania najeżone są niespodziankami. Czy choroba rozwija się zawsze i koniecznie, jeśli najprostsze mikroorganizmy lub robaki pasożytnicze dostaną się do organizmu gospodarza? W ciele osoby dorosłej istnieją bariery ochronne, które mogą powstrzymać najeźdźców lub znacznie ograniczyć szkody, które mogą one spowodować. Jaja robaków mogą umierać w ustach, ponieważ w ślinie człowieka znajdują się dla nich destrukcyjne enzymy. Agresywne dla pasożytów kwaśne środowisko żołądka również może je powstrzymać. Prawidłowo funkcjonujące jelito ma również lokalną odporność i wytwarza przeciwciała, które mogą niszczyć szkodniki. Ale jest to reakcja organizmu zdrowej osoby. Ilu z nas może pochwalić się absolutnym zdrowiem? W osłabionym ciele, z tego czy innego powodu, wszystkie te bariery mogą nie działać. Wówczas robaki wejdą do naszego ciała bez przeszkód i bardzo szybko rozpoczną swoją szkodliwą aktywność. Najbardziej nieprzyjemne jest to, że, w przeciwieństwie do ospy wietrznej, na którą chorujemy raz w życiu, niektóre rodzaje pasożytów mogą infekować przez całe życie. Małżeństwa, a także rodzice z dziećmi, są zwykle nosicielami tych samych pasożytów. W związku z tym, jeśli masz infekcję, konieczne jest zbadanie wszystkich członków Twojej rodziny i wszyscy muszą być leczeni jednocześnie. W przeciwnym razie idea traci sens - będziecie ciągle infekowani przez swoich bliskich, którzy mają tę samą chorobę w utajonej formie. Pasożyty są częścią naturalnego świata, oddzielną formą życia. Jest mało prawdopodobne, że kiedykolwiek znikną. Nikt nie może być pewien, że uniknie spotkania z nimi. A jeśli tak, to w jaki sposób dowiesz się, czy jesteś zakażony?

Nie jest łatwo pozbyć się pasożytów, które osiedliły się w Twoim organizmie, ale jeszcze trudniej je tam znaleźć. Prawdopodobnie zauważyłeś często wymienione tutaj objawy pasożytniczej infekcji: zaburzenia trawienia, reakcje alergiczne. Niestety, tego typu objawy najczęściej nie zostaną skojarzone z infekcją pasożytniczą. Takie objawy może mieć tysiące ludzi, tak jak słabość może być oznaką dziesiątek chorób - od zwykłego zmęczenia do raka. Nie wystarczy podejrzewać zarobaczenia, konieczne jest ustalenie rodzaju patogenu. Bez tego prawidłowe leczenie jest niemożliwe, a niewłaściwe leczenie jest po prostu szkodliwe. Pasożyty są jednym z najstarszych organizmów na Ziemi i przez wiele tysiącleci rozwinęły wiele sposobów udanego współistnienia z ludźmi. W oparciu o ostateczny cel każdej istoty żywej (zachowanie siebie jako gatunku), robaki nabyły zdolność do długotrwałego istnienia w ludzkim organizmie. W tym przypadku większość inwazji robaków nie ma jasnych objawów, szczególnie w początkowej fazie zakażenia. Podstępność pasożytów polega na tym, że potrafią doskonale przystosować się do warunków życia. Wielu z nich udaje się „dogadać” z właścicielem, dzięki czemu przestają powodować widoczne objawy. Człowiek może nie czuć absolutnie żadnych syndromów ich obecności lub może odczuwać chwilową niedyspozycję, w przypadku której trudno jest ustalić, co ją spowodowało. Bardzo często ludzie po prostu nie uważają, że konieczne jest w takich sytuacjach skonsultować się z lekarzem. Pasożyty są bardzo ostrożne. Nie zależy im na tym, aby ich gospodarz zmarł. Dlaczego? Gdzie wtedy one biedne się podzieją? Żywotność ascaris (glisty ludzkiej) to półtora roku, cysticerkus do 10 lat, Schistosoma mansoni - do 25 lat, klonorha - do 40 lat. Żyjąc wiele lat w ciszy i spokoju, przy zdrowym odżywianiu, mogą urosnąć do gigantycznych rozmiarów! Dlatego też starają się przestrzegać zasad gry, a nie „wychylać się” i dawać zbyt mocno o sobie znać. Powolutku, po cichutku - robaki są pełne, a ludzie bezpieczni... To jest „punkt widzenia” pasożyta. My mamy jednak inny. Nie chcemy z nimi żyć, prawda? Tak więc postarajmy się je znaleźć i zlikwidować.

Część 3 w kolejnym numerze Harmonii.