Skąd się biorą problemy seksualne pary? Część 3

Tu znajdziemy pochodzące z dzieciństwa, a przekazywane przez znaczące osoby dla dziecka przekonania, że seks jest grzeszny, brudny, nieprzyzwoity, etc. W niektórych rodzinach rodzice ukrywają wszelkie przejawy bliskości między sobą (brak okazywania ciepła poprzez np. przytulenie), a dalej ukrywanie przed dziećmi, że rodzice mają swoją intymność i bliskość, z której się cieszą. Oczywiście ważne, żeby dzieci nie miały dostępu do życia seksualnego rodziców, nie były świadkami współżycia, ale kiedy rodzice są ze sobą blisko i mają pozytywny stosunek do sfery seksualnej, to dzieci wzrastają w rodzinie, gdzie bliskość jest postrzegana pozytywnie.

Kolejną przyczyną trudności braku satysfakcji seksualnej może być nieświadome identyfikowanie związku z partnerem ze związkiem z rodzicem (kompleks Edypa). Seks niejako musi być wyeliminowany z relacji z małżonkiem/partnerem, aby chronić przed nieświadomym kazirodztwem. Trudności będą miały także osoby o dużej potrzebie samokontroli, nieokazywania uczuć, obawiające się utraty kontroli szczególnie w sytuacji doświadczania intensywnych uczuć. Będą obawiały się zmiany wyglądu twarzy w czasie doświadczania orgazmu, poddawania się doznaniom z ciała, czy wreszcie będą obawiały się oceny partnera w tym kontekście. Osoby takie mogą doświadczać obawy przed promiskuityzmem tzn. licznymi kontaktami seksualnymi z różnymi osobami. Przyjemność miałaby w ich przekonaniu (często nieświadomym) być zatem zagrażająca rozhamowaniem.

Trudności będą także dotyczyć osób, dla których seks jest odrażający, wstrętny, kojarzący się z wydalaniem. Będą je zatem obrzydzały zapach i obecność na skórze wydzieliny pochwy, prącia. Szczególnie dotyczy to osób pedantycznych. Orgazm jest swego rodzaju „samotną podróżą”, choć doświadczaną w kontekście relacji z partnerem. Jednak dla osób, którym trudno jest mieć coś tylko swojego, które mają dużą potrzebę utrzymywania kontaktu/dzielenia doświadczeń z tą drugą osobą satysfakcja orgazmiczna może być trudna do osiągnięcia. I wreszcie wcześniejsze traumatyczne lub negatywne przeżycia jako czynniki negatywnie wpływające na życie seksualne pary. Szczególnym negatywnym doświadczeniem jest wykorzystanie seksualne. Ważne jest, w jakim wieku była ofiara wykorzystania, kto go dokonał, charakter czynu, etc. Najczęstsze konsekwencje to albo promiskuityzm, rozhamowanie seksualne, brak intymności w relacji, albo wycofanie z aktywności seksualnej, zaprzeczenie tej sfery u siebie, niechęć do relacji seksualnej. Negatywne doświadczenia mogą pochodzić spoza stricte doświadczeń seksualnych i mogą to być np. bolesne badania ginekologiczne, zabiegi na narządach płciowych. Kojarzone z tym obszarem ciała doznania bólowe będą hamowały odpowiedź seksualną i uniemożliwiały przeżywanie radości z doznań erotycznych.

Drugą grupę przyczyn z tzw. drugiego okna stanowi tzw. organiczna zmienność reaktywności seksualnej i skłonności do hamowania. U mężczyzn będą to: problemy z erekcją (jako swoista, osobnicza skłonność, która może ulec wzmocnieniu przez skutki starzenia – z wiekiem osiągnięcie wzwodu jest trudniejsze), przedwczesny wytrysk (część mężczyzn mimo prób pracy nad problemem np. metodą „stop-start” stosowaną w terapii, nadal może mieć skłonność do ejaculatio praecox), wytrysk opóźniony (u części mężczyzn od początku życia seksualnego).

U kobiet przyczynami problemów będą: dyspareunia (ból odczuwany podczas stosunku), pochwica (bezwiedne zaciśnięcie mięśni okołopochwowych uniemożliwiające wprowadzenie członka do pochwy), wulwodynia (piekący ból bez pobudzenia czy dotyku), zespół zapalenia przedsionka pochwy.

I wreszcie spójrzmy przez TRZECIE OKNO. Problemy seksualne pary będą wynikały ze skutków starzenia się, chorób i niepożądanych efektów leczenia farmakologicznego (m.in. leki przeciwdepresyjne, przeciw nadciśnieniowe, steroidowe środki antykoncepcyjne). Zmian reaktywności, wydolności nie należy rozumieć jako dysfunkcji seksualnych, ale uznać je za naturalne, wynikające ze słabszego z wiekiem działania specyficznych receptorów w centralnym układzie nerwowym, spadku poziomu hormonów, zmian naczyniowych, obniżenia nastroju. Pojawiające się z wiekiem choroby (m.in. układu moczowo-płciowego, ginekologiczne, nadciśnienie, cukrzyca, nowotwory) będą powodowały niekorzystne zmiany somatyczne i psychiczne u osoby chorującej. Te zaś działając hamująco, będą przyczynami braku zainteresowania seksem i trudnościami w osiągnięciu satysfakcji seksualnej.